Shpikësit e parfumit

Shpikësit e parfumit


Secili nga ne ka parfumin e tij të preferuar, atë që përdor çdo ditë, atë që e përdor për raste të veçanta, atë që na kujton një moment ose një person të veçantë. Lind pyetja, si u shpik parfumi? Parfumi ka lindur nga zbulimet primitive të aromave të këndshme që lëshonin disa drunj kur digjeshin. Mendohet se në fillim parfumi përdorej në ambjentet e kulteve ku mblidheshin njerëz dhe thurnin himne për perënditë e tyre. Aromat ndjellëse përdoreshin edhe për të larguar shpirtrat e këqinj. Tregëtinë e parfumeve e filluan popujt aziatikë ndërsa grekët ishin ata që filluan të shijojnë kënaqësinë për të parfurmuar trupin, fillimisht me vajra aromatikë dhe lule të ndryshme. Nga grekët pasioni për aromat e parfumit kaloi tek popujt romanë. Aristokratët romanë i përdornin parfumet gjerësisht dhe ishte detyra e shërbëtorëve të masazhonin në gjithë trupin e padronëve të tyre vajrat aromatike mbrëmjeve, pas një dite që konsiderohej e lodhshme. Perandori Neron në veçanti ishte një përdorues i parfumeve. Në antikitet një qendër mjaft e rëndësishme e parfumeve ishte Aleksandria në Egjipt ku eksportoheshin bimët më të zgjedhura nga Orienti dhe Afrika. Por ajo që ishte më e njohura në gjithë Mesdheun ishte Roma. Në këtë qytet një rrugë e tërë ishte vënë në shërbim të shitjes së parfumeve dhe quhej “Vicus Unguentarius”. Zbulimi i Amerikës dhe si pasojë lënda e parë që vinte nga ky vend shënoi një kthesë të rëndësishme në artin e parfumit. Damat legjendare të magjepsjes Katerina Sforca, Lukrecia Borgia ishin të dashuruara me parfumet. Edhe mbretëresha e Anglisë Elisabeta I ishte e apasionuar dhe ndikoi në zhvillimin e këtij arti me kultivimin e barërave dhe esencave të luleve. Sovranët francezë u bënë kultivuesit kryesorë të parfumeve sidomos pas kontaktit me artin e parfumierëve italianë dhe veçanërisht pas vizitës në Paris të Katerina De Mediçi. Si Luixhi XIV, edhe paraardhësi i tij(oborri mbretëror i Luigjit XV quhej “oborri i parfumuar”) ishin të magjepsur nga aromat fantastike. Disa muaj më parë është zbuluar një nga parfumet më të preferuar të asaj periudhe e përbërë nga esencat e luleve të portokallit, iris, drurit të sandalit dhe çedrit. Ky lloj parfumi është riprodhuar në ditët e sotme nga parfumieri francez Francis Kurkdijan dhe mund të blihet me një çmim fantastik. Edhe Napoleonit i pëlqente shumë të parfumohej me ujë nga kolonitë ndërsa perandoresha Xhuzepina me sa duket ishte e tërhequr nga aromat ekzotike. Më vonë filluan të zhvilloheshin parfumeritë moderne që dalëngadalë morën përsipër të zhvillimin si art më vete. Pas esencave natyrale prodhuesit e parfumeve filluan të kapen edhe pas esencave kimike dhe sintetike: parfumi i parë i këtij lloji ishte “Flormary”, por përfundimisht ky lloj parfumi u afirmua si Chanel n.5. Kështu filluan të përdoreshin edhe ata që quhen “fiksues”, substanca që kanë si detyrë të lidhin parfumin me lëkurën për ta bërë sa më të qëndrueshëm.