Nė traditėn e shkrimit letrar, ekziston njė debat i pambarim pėr rolin qė ka letėrsia nė njė shoqėri. Platoni donte t'i dėbonte poetėt nga shteti i tij ideal si prishės tė moralit dhe ketė e bėnte nga fakti se pranonte ndikimin e jashtėzakonshėm tė letėrsisė tek rinia, edukimi i pasioneve dhe ndjenjave tė saj. Mė tej, dijetari tjetėr antik Aristoteli vė nė spikamė katharsin si njė aspekt funksional tė letėrsisė nė shoqėri. Ndėrkaq shkrimtari gjenial argjentinas Jorge Luis Borgesi, tek letėrsia sheh shpirtin, andaj ja dedikon librit atributin mė te madh tė lumturisė njerėzore. Nė kėtė linjė mendimesh pėr artin letrar na del edhe filozofi dhe esteticienti Friedrich Hegel, i cili shkruan: "Vepra artistike vjen nga shpirti dhe ekziston pėr shpirtin, dhe epėrsia e saj rrjedh nga fakti qė, nėse njė produkt natyror ėshtė njė produkt i pajisur me jetė, ai ėshtė i vdekshėm; ndėrsa njė vepėr artistike ėshtė njė vepėr qė vazhdon tė ekzistojė". Pra, njėfarė mėnyre, nėse do synonim tė interpretonim njė nga esencat e shumta tė botės sė madhe tė letėrsisė, do tė mund tė pajtoheshim se: "vepra artistike ėshtė e pėrcaktuar tė ndėrmjetėsojė midis krijuesit tė saj dhe kolektivit" (Jan Mukarzhovski). Dhe pikėrisht ky aspekt e bėnė letėrsinė njė univers autonom e krejt specifik nė pėrvojėn njerėzore, qė vazhdon tė qėndroj e fuqishme nė ēdo kohė.